Sukcesy toruńskiej kultury w 2015 roku [PODSUMOWANIE ROKU]

Bez wątpienia największym wydarzeniem było otwarcie sali koncertowej na Jordankach. Toruń po ponad dwóch latach doczekał realizacji tego śmiałego projektu. Dzięki niemu w samym sercu miasta pojawiła się nowoczesna architektura. Z początku torunianie krytycznie podchodzili do tego zamysłu, nazywając bryłę betonowym bunkrem. Po latach widać, że gmach zaprojektowany przez hiszpańskiego architekta Fernando Menisa jest nie tylko stylistyczną dominantą w tej części Torunia, ale także formą, która budzi zainteresowanie i daje nadzieję, że nasze miasto wzbogaci się w przyszłości o podobnie odważne realizacje. - To mój list miłosny do mieszkańców - opowiadał Wyborczej Menis. - Polska dała mi szansę poczuć się Europejczykiem i stworzyć kolejny międzynarodowy projekt. To dla mnie wspaniała szansa na pracę poza moją hiszpańską ojczyzną.

Przedsięwzięcie kosztowało ponad 224 mln zł brutto, ale 55 mln zł na budowę dołożyła Unia Europejska. Pytanie, czy taka inwestycja może się zwrócić. Wiadomo, że samorząd miasta przez lata będzie robił wszystko, aby sala miała program artystyczny na wysokim poziomie. Jak na razie imprezy kulturalne, które rozgościły się na Jordankach, miały komplet widzów. Można dyskutować, czy administratorzy sali zrobili słusznie, zapraszając na pierwsze koncerty Lisę Stansfield i Gorana Bregovicia. Gwiazda brytyjskiej piosenkarki już dawno przygasła, a serbski muzyk obecnie jest dziś bardziej znany ze wsparcia dla agresywnej polityki Władimira Putina na Ukrainie niż dzięki twórczości artystycznej. Na razie nie wiadomo, jak będzie wyglądał program na 2016 rok. Wypada mieć nadzieję, że CKK Jordanki sięgną po mocniejsze wydarzenia i nazwiska. Nowy obiekt to także szansa na artystyczny awans dla Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej, która tam właśnie będzie organizowała swoje największe koncerty.

Kolejną celną inicjatywą infrastrukturalną było powstanie Muzeum Toruńskiego Piernika. Nowa jednostka Muzeum Okręgowego została otwarta przy ul. Strumykowej 4, w XIX-wiecznym budynku dawnej fabryki pierników Gustava Weese. Koszt inwestycji wyniósł ponad 5 mln zł, w tym ok. 2,7 mln zł pochodzi ze środków unijnych. Największe muzeum poświęcone historii korzennych wypieków w Polsce w krótkim czasie stało się ważną atrakcją turystyczną.

Tegoroczny Bella Skyway Festival pokazał, jak wielka siła ukrywa się w kameralnych dziełach sztuki. Najważniejsza toruńska impreza trwała w tym roku sześć dni. Sierpniowe wydarzenie przyciągnęło 350 tys. mieszkańców i turystów, bijąc kolejny rekord frekwencji. Bella Skyway Festival opiera się na budowaniu napięcia między festiwalem sztuki współczesnej, familijną rozrywką a pokazami naukowymi. Najważniejsze toruńskie wydarzenie wakacji nie straciło swojej artystycznej duszy.

Ze wskazaniem największego wydarzenia w świecie sztuki współczesnej nie ma znów problemu - wysoką klasę potwierdził odbywający się w CSW festiwal Tormiar, który zajmuje się polskim wzornictwem i architekturą. Tym razem kuratorzy Marta Kołacz i Cezary Lisowski przybliżyli nam rzemiosło artystyczne, które powstaje w spółdzielniach. Zasadniczym punktem Tormiaru była wystawa prezentująca historię i dorobek toruńskiej Spółdzielni Artystów Plastyków RZUT. Przedsięwzięcie uratowało od zapomnienia niezwykle ważną i piękną część lokalnego dziedzictwa estetycznego.

Wielkim zainteresowaniem publiczności cieszyła się także otwarta w CSW wystawa fotografii słynnego piosenkarza Bryana Adamsa, która była częścią festiwalu filmowego Camerimage. Na wernisażu na artystę czekały tłumy. Wystawa składa się z dwóch części. Pierwsza nosi tytuł Obnażeni, a tworzy ją seria portretów największych sław popkultury. Cykl Okaleczeni: świadectwo wojny zawiera poruszające zdjęcia okaleczonych weteranów. Prace Adamsa można oglądać w CSW do końca stycznia.

Bezsprzecznie ten rok należał do Tomasza Organka. Wprawdzie toruński gitarzysta nie wydał w tym roku niczego nowego, udowodnił za to wysoką formę podczas kolejnych występów na żywo. Solowa kariera lidera soulowej Sofy błyskotliwie się rozwija.

Pozazdrościć formy można także zespołowi MGM, który w tym roku wydał płytę koncertową. Ci, którzy w muzyce rockowe szukają emocji, powinni koniecznie kupić sobie to wydawnictwo.

Jesień wydała w tym roku znakomitą epkę O. Grupę należy pochwalić za to, jak układa się współpraca między gitarzystą Szymonem Szwarcem a basistą Michałem Supczińskim. Takie duo to marzenie - muzycy mają znakomity kontakt ze sobą, co słychać we wszystkim piosenkach zebranych na tym nagraniu.

Nieprawdopodobne wrażenie robi także epka Mateusza Jagielskiego - ten uznany gitarzysta i twórca muzyki do spektakli teatralnych zrealizował wydał swoje nagranie pod pseudonimem Matowy. Rzeka zatrzymała burzę pokazuje, że toruński artysta jest wszechstronnym muzykiem. Płytę urzeźbił z potężnie przesterowanej gitary i klawiszy, sampli i nagrań terenowych. W efekcie powstało mocno ambientowe nagranie, które można spokojnie położyć na półce obok uznanych przez krytykę projektów Kuby Ziołka.

Z Ziołkiem - jako formacja Kapital - płytę Chaos to Chaos nagrał zaś Rafał Iwański, twórca zespołu HATI. Na tym wyjątkowym albumie to, co akustyczne i naturalne, spotyka się z tym, co elektroniczne i sztuczne. Przetworzone gitary Ziołka giną w jazgocie elektroniki i perkusjonaliów Iwańskiego. Niesamowita płyta, której za każdym razem doświadcza się inaczej.

Intrygującą płytę wydała także Joanna Czajkowska-Zoń. Ceniona toruńska wokalista zrealizowała koncertowy album z jazzowymi standardami. To koncept karkołomny, bo tak zaprojektowany debiut naprawdę niewiele mówi o twórcy - koncerty z obcym repertuarem to nie jest materiał na pierwszy album. Czajkowska udowodniła, że ponad wszelką wątpliwość jest najciekawszą młodą wokalistką jazzową w naszym regionie, jeśli nie w kraju. Jej debiutanckiej płyty słucha się z przyjemnością i z przyjemnością się do niej wraca. Ona może wszystko - ma barwę, ma skalę, i tylko od niej zależy, jaką drogę rozwoju sobie wybierze. Bo nie ma wątpliwości, że czeka ją długa i wspaniała kariera w branży muzycznej.

Największy sukces odnieśli toruńscy didżeje, którzy wrócili z Krakowa z tytułem mistrzów świata IDA. Kacper Nowak, Juliusz Pacek, Michał Wasil i Damian Chmielewski zwyciężyli w kategorii show. Mistrzostwa Świata Didżejów IDA to najważniejsze tego typu zmagania na świecie. Od kilku lat na początku grudnia Kraków przekształca się na jedną noc w światową stolicę turntablismu.

Torunianie wystartowali w zawodach jako Scratch Warriors w kategorii show, gdzie poza gramofonami i mikserami można wykorzystywać instrumenty. Znawcy określali naszą ekipę jako dream team. Steve Nash i Funktion, czyli Kacper Nowak i Juliusz Pacek, to dwukrotni mistrzowie świata. Vazee, czyli Michał Wasil, ten tytuł zdobył w zeszłym roku, a Damian Chmielix Chmielewski zajął w tym roku trzecie miejsce w kategorii bitwa online.

Najlepszą książką literacką 2015 roku jest bezsprzecznie spod siódmego żebra Pawła Tańskiego. Ten poeta i wykładowca akademicki rozpoczął zupełnie nowe twórcze życie. Wcześniej jego wiersze były rodzajem hołdu składanego dawnym mistrzom, teraz Tański wybrał swoją ścieżkę i zdaje się porzucać idiom klasycystyczny, który był tonem zasadniczym w jego stylistyce.

Ania Sztuczka i Krzysztof Janiszewski napisali świetną książkę poświęconą Republice - wyjątkową o tyle, że o fenomenie tego zespołu opowiadają jego fani. My lunatycy. Rzecz o Republice zawiera wywiady z menedżerami grupy: Andrzejem Ludewem i Jerzym Tolakiem, rodziną Grzegorza Ciechowskiego. Sztuczka i Janiszewski rozmawiali z przyjaciółmi muzyków i fanami zespołu. Książka prezentuje, jak wyglądała toruńska scena muzyczna w latach 80., którą wówczas tworzyły takie znakomitości jak m.in. Bikini, Rejestracja, Atrakcyjny Kazimierz i Kobranocka. To lektura obowiązkowa nie tylko dla fanów Republiki.

Nietrudno wskazać najciekawszy spektakl 2015 roku w Toruniu. Noc w Kosmosie Teatru im. Wilama Horzycy bije rekordy frekwencji - widzowie, którzy jeszcze nie widzieli tego wspaniałego widowiska muzycznego, powinni rezerwować bilety z potężnym wyprzedzeniem. Spektakl na podstawie scenariusza Michała Chludzińskiego i Łukasza Czuja to sen, w którym powraca Polska Ludowa z całym swoim imaginarium.

Przyglądamy się pracownikom hotelu Kosmos w Toruniu, którzy czekają na przyjazd pierwszego polskiego kosmonauty. Propagandowa wizyta Mirosława Hermaszewskiego, do której oczywiście w rzeczywistości nie doszło, jest znakomitym pretekstem do ukazania typów ludzkich: są karierowicze, donosiciele i zwykli oportuniści. Spektakl w gorzki sposób igra z naszym sentymentalizmem i przeszłość rysuje w ciemnych barwach.

Noc w Kosmosie to wzorcowy przykład bardzo dobrego autorskiego teatru rozrywkowego, którego w dalszym ciągu brakuje w naszym regionie. Choć w tym roku toruńska scena dramatyczna znalazła się w kryzysie instytucjonalnym z powodu zawirowań wokół konkursu na dyrektora, przekonuje, że jest nadal w znakomitej dyspozycji artystycznej. A to zasługa wieloletnie pracy dyrektor Jadwigi Oleradzkiej, która w sierpniu pożegnała się ze stanowiskiem.

W 2016 roku doczekamy się drugiej płyty Małpy, czyli rapera Łukasza Małkiewicza. Kolejne single zapowiadające album przekonują, że to będzie jedno z największych wydarzeń muzycznych 2016 roku. Premierę kolejnego wydawnictwa szykuje Jesień, Paweł Tański czeka zaś na druk kolejnego znakomitego tomu wierszy. Jest plan, żeby największe widowiska festiwalu teatralnego Kontakt zagościły po raz pierwszy na Jordankach. W grudniu minie zaś 15. rocznica śmierci Grzegorza Ciechowskiego, więc imprezy związane z upamiętnieniem lidera Republiki odbędą się zapewne w wyjątkowo bogatej formule. A Skyway zapewne pobije kolejny rekord popularności.