Pałac Dąmbskich, zwany również Pałacem Biskupim, to barokowa rezydencja rodziny Dąmbskich, która została zbudowana w 1693 roku przez biskupa kujawskiego Stanisława Dąmbskiego przy ul. Żeglarskiej. Obecnie jest to jeden z nielicznych zachowanych przykładów toruńskiego zdobnictwa barokowego. Fasadę pokrywają stiukowe dekoracje o motywach roślinno-kwiatowych.
Do końca XVIII w. pałac pozostawał w rękach kolejnych przedstawicieli rodziny Dąmbskich. W 1800 r został sprzedany pruskiemu urzędnikowi, od 1815 r. mieścił się w nim Hotel Gdański, a w 1870 przejęła go armia pruska. W latach 1874-1887 został przebudowany: usunięto barokowy portal, szczyt oraz wysoki czterospadowy dach, zastępując go owalnym dachem z blachy falistej. Od tego czasu pałac został zamieniony na kasyno oficerskie. W latach 1920-1924 był siedzibą policji państwowej, a następnie Towarzystwa Sztuk Pięknych. Pałac przy Żeglarskiej 8 gościł wówczas prace takich artystów jak Axentowicz, Weiss. Mehoffer, Kamocki, Filipkiewicz, a także głośną wystawę portretów Witkacego, która była ważnym wydarzeniem artystycznym i towarzyskim.
W 1957 roku pałac trafił w ręce Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, który ulokował w nim wydział sztuk pięknych. Do końca lutego mieścił się tam Zakład Plastyki Intermedialnej.
28 lutego artyści pożegnali się z budynkiem przy ul. Żeglarskiej 8 - za 5 mln zł kupił go Urząd Marszałkowski. Film dokumentalny o Pałacu Dąmbskich zrealizowała Dorota Chilińska, która zajmuje się sztuką wideo. Artystka uzyskała dyplom na wydziale sztuk pięknych UMK w pracowni prof. Wojciecha Bruszewskiego. - Żeglarska 8 przedstawia nie tylko historię budynku, ale przede wszystkim sylwetki artystów i pedagogów, historię Torunia, opowieści, anegdoty i sztukę, która tam powstawała - opowiada autorka filmu.
Premiera Żeglarskiej 8 odbędzie się 5 marca we wtorek o godz. 20.15 w klubie Od Nowa przy ul. Gagarina 37A.
Po wojnie Pałac Dąmbskich został przekazany uniwersytetowi. - W tym czasie działali w Toruniu znakomici artyści i pedagodzy przybyli do Torunia z Uniwersytetu Wileńskiego, którzy podobnie jak członkowie Konfraterni Artystów, odbudowywali polską kulturę i sztukę na Pomorzu. Byli to m.in. Stefan Narębski, Tymon Niesiołowski, Józef Kozłowski i Barbara Narębska-Dębska - mówi Chilińska.
Na zdjęciu: Tymon Niesiołowski oraz Romuald Drzewiecki (na górze, pierwszy od lewej).
Fot. Alojzy Czarnecki, ze zbiorów Archiwum UMK.
W Żeglarskiej 8 pojawią się m.in. kadry ze strajków studenckich w czasie stanu wojennego.
Źródło: Archiwum UMK .
Filmy ze strajku przygotowali członkowie klubu filmowego Pętla. Do protestu dołączyli również studenci wydziału sztuk pięknych.
W Pałacu Dąmbskich pracował m.in. prof. Stefan Kościelecki - artysta plastyk, animator kultury Torunia. Pierwszy kierownik klubu Od Nowa w Toruniu, współtwórca Galerii i Ośrodka Plastycznej Twórczości Dziecka w Toruniu oraz grupy studenckiej 17 Młodych. Jego prace plastyczne związane są z op-artem, taszyzmem. Zajmowały go przede wszystkim relacje przestrzeni międzyświetlnych, które sam nazywa realistycznymi. Jest prekursorem grafiki komputerowej, opartej na tworzeniu dzieł przy użyciu maszyn cyfrowych. Tworzył również rzeźby.
- Do dnia dzisiejszego artyści i pedagodzy oraz studenci i absolwenci wydziału sztuk pięknych czują się związani z tym wyjątkowym miejscem - mówi Chilińska.
W filmie o powojennej historii Pałacu Dąmbskich opowiedzą m.in. prof. Witold Chmielewski (od lewej), prof. Romuald Drzewiecki i prof. Jerzy Malinowski.
Wielu młodych artystów zaczynało swoją działalność artystyczną w mieszczącej się w budynku Galerii S. Gościli tam m.in. wybitni współcześni artyści Oskar Dawicki, Anna Baugmart, Cezary Bodzianowski, Piotr Wyżykowski.
Pałac Dąmbskich był ważnym ośrodkiem na mapie kulturalnej miasta. Odbywały się tam wystawy artystyczne, spotkania, prelekcje, a nawet spektakle teatralne. Bawili się studenci. Samorząd województwa deklaruje, że utrzyma kulturalny charakter tego miejsca.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze