Dwuzbiornikowa wieża ciśnień została wzniesiona z czerwonej cegły w 1895 r. Oba zbiorniki wodne oszalowano deskami, tworząc dla nich właściwą izolację termiczną. Od wielu już lat nieczynna wieża stała się ofiarą wandali, tracąc szyby w kilku oknach i 'zyskując graffiti' na drzwiach. To wyjątkowy zabytek techniki obok wyjątkowego, remontowanego stopniowo dworca kolejowego.
Pod koniec XIX w. powstała Śluza Brdyujście oraz budynek dla jej obsługi tzw. dom śluzowego. Przepiękny, zbudowany z czerwonej cegły z elementami czarnej licówki, ozdobiony wieloma detalami architektonicznymi (m.in. przebogatą snycerką) obiekt znajduje się nieco na uboczu; jest dziś częściowo zamieszkany, ale wymaga remontu, który przywróciłby jego dawny blask.
Jeden z wielu dworców przy nieczynnych lub zlikwidowanych liniach kolejowych kujawsko-pomorskiego, pochodzący z 1900 r., czynny do 1999 r., kiedy to obsłużył ostatni pociąg pasażerski na linii Bydgoszcz Wschód ? Brodnica. Opuszczony, niezabezpieczony i zapomniany padł ofiarą wandali, przyrody i czasu.
W podtoruńskim Gronowie znajdziemy zabytkowy pałac z 1918 r. Jest to dawna rezydencja właścicieli pobliskiego majątku - rodziny von Wolff. Natomiast głęboko w lesie ukrywa się, rodzinne mauzoleum w kształcie rotundy, dziś nieposiadające ani dachu, ani posadzki, otoczone jedynie prowizorycznym płotem, zupełnie zapomniane.
Jedno z najstarszych zapomnianych miejsc opisanych w przewodniku. Są to ruiny zamku z końca XIII w., wzniesionego przez Krzyżaków, rozebranego niemal zupełnie przez pruskiego zaborcę. Teren z zachowanymi fragmentami zamku jest zupełnie zaniedbany, zarośnięty i nieoznakowany.
We wsi Ostrowite pod Golubiem-Dobrzyniem znajdziemy m.in. dawny ewangelicki kościół wybudowany w latach 1907-1908, który służył wiernym do 1945 r. Opuszczony odszedł w zapomnienie. Mimo częściowego remontu w latach 80. ubiegłego stulecia i wpisania do rejestru zabytków w 2011 r. jest w bardzo złym stanie, choć zachowana obok pastorówka jest zadbana i mieści obecnie mieszkania.
We wsi Seroczki (powiat aleksandrowski) znajduje się m.in. drewniana rzymskokatolicka kaplica nadal użytkowana, wzniesiona w 1780 r., przeniesiona na obecne miejsce i nieco ukryta w dworskim ogrodzie w latach 20. minionego stulecia, znana jest chyba tylko mieszkańcom i wiernym uczestniczącym w odprawianych w niej nabożeństwach.
Eklektyczny, murowany z cegły i otynkowany parterowy dwór z I poł. XIX w. we wsi Rucewo (pow. inowrocławski) znajduje się dziś w stanie ruiny, choć do 1939 r. był siedzibą właścicieli ziemskich, a po 1945 r. najpierw przedszkolem, a następnie mieścił mieszkania. Dziś jest w rękach prywatnych i powoli umiera.
Pałac we wsi Rybitwy (pow. inowrocławski) nie istnieje od 1945 r., zachował się za to budynek zarządców majątku, z czerwonej i żółtej cegły, z licznymi detalami architektonicznymi oraz jedna z dwóch wież bramnych, niegdyś zwieńczona ostrym hełmem i wyposażona w dzwon, którego bicie oznajmiało początek i koniec pracy w wielkim majątku (prawie 500 ha ziemi ornej).
Odchodzącym symbolem niektórych toruńskich dzielnic, a niegdyś przedmieść, są budynki z muru pruskiego, powstałe na przełomie XIX i XX w., traktowane obecnie jako niechciane dziedzictwo i coraz liczniej burzone. Głównie domy i wille (choć nie tylko), często bogato zdobione (np. werandy) znikają bezpowrotnie z krajobrazu miasta.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze