Jazz Od Nowa Festival. Gwiazdy w Od Nowie [PROGRAM]

Organizowany przez klub Od Nowa festiwal to jedno najważniejszych wydarzeń jazzowych w kraju. Od lat występują w nim czołowi wykonawcy z całego świata. Impreza od swojego początku w 2001 roku wyróżnia się konsekwentną formułą - Jazz Od Nowa Festival prezentuje szerokie spektrum współczesnego jazzu, w tym jego najdalsze peryferia. Muzycy, którzy prezentują się w toruńskim klubie, są niecierpliwi - nieustannie poszukują nowych form, nowych brzmień, asymilują inne gatunki muzyczne, prowokują, przełamują wszelkie bariery.

- Pod wieloma względami program tegorocznej edycji jest bliski ideału - opowiada Maurycy Męczekalski, dyrektor festiwalu. - Udało się myślę dobrze skomponować kolejne dni, wyważyć proporcje, tak by słuchacze pozostawali w pewnym intelektualnym napięciu od początku do końca. Stylistyka, jaką reprezentują poszczególni wykonawcy, jest niezwykle różnorodna. Instrumentarium, jakim posługują się muzycy, jest również bardzo szerokie.

Jak zatem wygląda tegoroczny program? 21 lutego w Od Nowie przy ul. Gagarina 37A w Toruniu zagrają Marek Napiórkowski, Innercity Ensemble i Ray Dickaty. Następnego dnia czekają nas występy formacji PGR i zespołu Jacka Pelca. 23 lutego należy zaś do Aga Derlak Trio i grupy Vandermark - Tokar - Kugel. 24 lutego koncerty przeniosą się do Auli UMK przy ul. Gagarina, gdzie w finale na scenie pojawią się: Adam Makowicz oraz Terence Blanchard ze swoim zespołem E-Collective. Pierwszy z nich nazywany jest często legendą polskiego jazzu - z uwagi na swoje niecodzienne umiejętności kompozytorskie oraz pianistyczne, a także na niewątpliwy wkład w rozwój tego gatunku muzyki. Terence Blanchard to wirtuoz trąbki i znany kompozytor muzyki filmowej, który otrzymał aż pięć nagród Grammy.

- Terence to szczególny muzyk - mówi Męczekalski. - Jest obecnie jednym z najważniejszych żyjących trębaczy jazzowych na świece, przy tym wyróżnia się niezwykłą kreatywnością i aktywnością. Dla mnie, szczególnie w składzie z The E-Collective, z którym zobaczymy go w Toruniu, jest kontynuatorem sposobu myślenia o jazzie, jaki reprezentował Miles Davis. Dzięki obecności takich artystów ranga naszego festiwalu bez wątpienia bardzo wzrasta.

Wszystkie koncerty zaczynają się o godz. 20. Częścią festiwalu jest giełda winylowa i wystawa plakatów. Więcej informacji: www.odnowa.umk.pl/

Adam Makowicz, słynny polski pianista jazzowy, pojawi się ostatniego dnia Jazz Od Nowa Festival.

Makowicz odkrył jazz w połowie lat 50. dzięki programom Willisa Conovera Music USA - Jazz Hour. Zafascynował się rytmem i wolnością improwizacji. Wspólnie z trębaczem Tomaszem Stańką w 1962 założyli zespół Jazz Darings. Nowoczesna technika, szerokie horyzonty muzyczne spowodowały, że Makowicza zaczęli zapraszać do grania wybitni polscy jazzmani. Jego umiejętność wpasowania się w zespół powodowała, że grał w bardzo stylistycznie różnorodnych zespołach: u Andrzeja Kurylewicza, Zbigniewa Namysłowskiego, Tomasza Stańki, Jana Ptaszyna Wróblewskiego.

Równie chętnie grał z własnym trio, jak i kierował sekcją rytmiczną towarzyszącą np. Novi Singers i Wojciechowi Młynarskiemu. W 1970 r. dołączył do nowego zespołu Michała Urbaniaka Constelation.

W 1977 roku John Hammond, odkrywca talentów i producent płyt, zaprosił Makowicza po raz pierwszy do Nowego Jorku. W 1978 roku artysta wyjechał za ocean ponownie, a gdy wprowadzono w Polsce stan wojenny, pozostał poza krajem przez osiem lat.

Występował z najwybitniejszymi artystami jazzowymi naszych czasów, takimi jak Sarah Voughan, Teddy Wilson, George Shering, Marian McPatland, Benny Goodman, Herbie Hancock, Phil Woods i wielu innych. Z czasem wyspecjalizował się w interpretacjach amerykańskiej klasyki, czyli standardów złotej ery swingu i broadwayowskiego musicalu.

Makowicz jest wielkim interpretatorem dorobku Mozarta, Chopina i Gershwina. - Spotkanie idiomu jazzowego z klasycznym to zawsze fascynująca przygoda - mówił w jednym z wywiadów. - Wzajemne oddziaływanie muzyków wzbogaca możliwości, jakimi operują - szczególnie dotyczy to muzyków jazzowych, którzy otrzymują nowy materiał do improwizacji. A klasyczni uczą się innych sposobów grania, otwierają się na inne gatunki muzyki.

Występował z kameralną orkiestrą Agnieszki Duczmal, grał w fortepianowym duecie z Leszkiem Możdżerem, z który zajęli się Chopinem. - W amerykańskim rozumieniu muzyki najważniejszy jest swing, element, którego często brakuje w jazzie granym przez Europejczyków. Ja Chopina swinguję - opowiadał Gazecie Wyborczej.

Terence Blanchard - wybitny trębacz, jedna z najważniejszych postaci współczesnego amerykańskiego jazzu i muzyki filmowej - wystąpi na Od Nowa Jazz Festival.

To instytucja współczesnego amerykańskiego jazzu. Człowiek renesansu, muzyk wszechstronny, ceniony i nagradzany - nominowany dwunastokrotnie, aż pięć razy zdobywał Grammy. Był nominowany także do Złotych Globów i Emmy Awards. Jest też pedagogiem, dyrektorem artystycznym Instytutu Henry Manciniego na Uniwersytecie Muzycznym w Miami.

Urodzony w Nowym Orleanie lekcje gry pobierał u Ellisa Marsalisa, ojca dwóch innych geniuszy jazzu: Wyntona i Branforda. Dziś wciąż mieszka i tworzy w Luizjanie. Na fortepianie zaczął grać wtedy, gdy zabierają się za to przyszli wirtuozi - w wieku pięciu lat. Trzy lata później grał już na trąbce, i to nie z byle kim. W tej rozrywce towarzyszył mu Wynton Marsalis.

Profesjonalną karierę Blanchard rozpoczął w latach 80. jako trębacz Art Blakey and the Jazz Messengers, z którymi nagrał pięć albumów i zdobył swoją pierwszą nagrodę Grammy. W 1990 roku wybrał solową karierę. Ma w dorobku ponad 20 albumów, nagranych m.in. dla Blue Note Records, współpracę z takimi legendami jak Herbie Hancock. Na jego płytach śpiewały tak wspaniałe wokalistki jak m.in. Cassandra Wilson, Dianne Reeves, Jane Monheit i Diana Krall.

Blanchard swoją obecną pozycję zawdzięcza nie tylko niezaprzeczalnemu talentowi, ale również wytężonej pracy. Znany jest jako kompozytor muzyki filmowej. To jego trąbkę można usłyszeć w ścieżce dźwiękowej do pamiętnego Mo Better Blues, on skomponował muzykę do Malcolma X, Morderczego lata i 25. godzina. Pracował jako kompozytor przy ponad czterdziestu filmach różnych twórców. Prawdopodobnie nie ma jazzmana, który w świecie kina znaczyłby więcej niż on.

Nagrywa też do spektakli teatralnych, Blanchard kilka lat temu wystawił swoją pierwszą operę Champion, poświęconą utytułowanemu bokserowi Emile Griffithowi.

Zapytany, czym jego nowe płyty różnią się od debiutanckiej, która ukazała się prawie trzydzieści dekady temu, odpowiedział: - Jedyna różnica polega na tym, że jestem nieco dojrzalszy. Niektóre rzeczy stały się dla mnie ważniejsze. I nie mówię tu o kunszcie, technice gry, tylko o zdolności przetłumaczenia mojego pomysłu, idei na muzykę. Ja już nic nie muszę nikomu udowadniać.

Ken Vandermark to jedna z najbardziej wyrazistych indywidualności muzyki swobodnie improwizowanej w odmianie chicagowskiej.

Amerykański muzyk określany bywa czasem jako kontynuator koncepcji i techniki Petera Broetzmanna, z którym także współpracuje, a także jako wielki admirator dokonań Alberta Aylera i Ornette Colemana. Urodzony w 1964 roku artysta chętnie odwołuje się do jazzowej tradycji - chętnie patrzy jednak na nią przez pryzmat free, muzyki współczesnej, etnicznej, rocka i noise.

Swoje różnorodne koncepcje realizował dotychczas w kilku zespołach, wśród których są DKV / LKV Trio, The Vandermark 5, Spaceways Incorporated i Steam. A płytami oddawał hołd m.in. Ornette Colemanowi, Anthony Braxtonowi, Ericowi Dolphy i Sun Ra, ale również grupie Funkadelic George Clintona - nagrywając ich kompozycje. Jest niezwykle aktywnym muzykiem. Pracował w studiu i koncertował m.in. z tentetem Brotzmanna, Joem McPhee, NRG Ensemble, zespołami Aaly Trio i Territory Band.

W jednym z wywiadów stwierdził, że z każdą z tych grup może zagrać coś innego. - Z Powerhouse Sound gramy inspirowani przestrzenią kompozycji Davisa, ale wykorzystując nasze fascynacje muzyką elektroniczną, rockową, reggae, funky. W Vandermark 5 odwołujemy się do historii, ale jesteśmy otwarci na nowoczesne struktury. Territory Band to z kolei efekt naszego zainteresowania europejskim free jazzem - opowiadał w wywiadzie dla Gazety Wyborczej.

Niemożliwie wręcz ekspresyjna muzyka szybko zyskała olbrzymie grono fanów, a w 1999 roku Vandermarka uhonorowano nagrodą MacArthura, zaliczając go tym samym do grona takich luminarzy jazzu jak m.in. Cecil Taylor i Anthony Braxton. Dziś mistrz saksofonów, klarnecista, kompozytor, aranżer i animator sceny uważany jest za jedną z najważniejszych postaci współczesnego jazzu na świecie.

Amerykanin od blisko trzech dekad związany jest z Chicago. Często koncertuje z polskimi muzykami, przyznaje się do fascynacji kompozycjami Witolda Lutosławskiego i Krzysztofa Pendereckiego oraz poezją Czesława Miłosza. I bardzo sobie ceni naszą publiczność: - Spotykam w Polsce ludzi bardzo dobrze przygotowanych do odbioru nowej muzyki, którzy chcą, aby muzyk podczas koncertu rzucił im wyzwanie. Ludzi, którzy chcą usłyszeć muzykę nie w postaci formy zamkniętej, którą dobrze znają, lecz w akcie jej tworzenia. Dla takiej publiczności lubię grać najbardziej - przyznawał w jednym z wywiadów.

Vandermark zagra 23 lutego w klubie Od Nowa. Do Torunia przyjedzie w towarzystwie lwowskiego kontrabasisty Marka Tokara i niemieckiego perkusisty Klausa Kugela.

Aga Derlak Trio to laureat nagrody Polskiej Akademii Fonograficznej - Fryderyk 2016 w kategorii Jazz: Fonograficzny Debiut Roku. Zespół powstał w 2013. Skład - oprócz Agi Derlak - tworzą kontrabasista: Tymon Trąbczyński oraz perkusista Szymon Madej. Wszyscy są absolwentami Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Zespół wykonuje autorskie kompozycje, które są wypadkową licznych inspiracji oraz własnych doświadczeń muzycznych. Aga Derlak Trio zostało nagrodzone na licznych konkursach ogólnopolskich i międzynarodowych. Trio jest zapraszane na najważniejsze polskie i zagraniczne festiwale (m.in. Athens Technopolis Jazz Festival, Xjazz Berlin, Edinburgh Jazz Festival, Silesian Jazz Festival, Jazz Jantar, Bielska Zadymka Jazzowa i.in.). Zespół w 2015 roku wydał debiutancką płytę First Thought sygnowaną przez słowacką wytwórnię Hevhetia, która w 2016 otrzymała nagrodę Fryderyk.

W kwietniu 2017 zespół wydał swój najnowszy album - Healing.

Zespół tworzą: Radosław Dziubek (elektronika, instrumenty perkusyjne), Rafał Iwański (granite blocks, darabukki, instrumenty perkusyjne), Wojciech Jachna (trąbka, cornet), Rafał Kołacki (conga, instrumenty perkusyjne), Artur Maćkowiak (gitara, syntezator), Tomasz Popowski (perkusja), Jakub Ziołek (gitary).

Każdy z tych muzyków ma różną przeszłość i różne zainteresowanie muzyczne. Jest punk, jazz, industrial, etno, post-rock, noise. - Paradoksalnie wszystko od razu zaczęło się u nas układać. Nie mieliśmy pomysłu, żeby to był regularny band. Nie chcę używać tu żadnych wielkich słów, ale dobrze jest dzięki temu, że jesteśmy dojrzałymi ludźmi, którzy potrafią wiele rzeczy odpuścić - każdy z nas jednocześnie realizuje się w swoich autorskich projektach, a my tutaj razem potrafimy usiąść i wypracować wspólny język. I ten nasz język na naszej trzeciej płycie jest już skrystalizowany. Teraz jesteśmy na etapie grania koncertów i myślenia, co robimy dalej. Innercity Ensemble to suma osobowości i nie wiadomo, w jakim kierunku mogą zaprowadzić nas te poszukiwania - opowiada Wojciech Jachna.

Co ta supergrupa przygotowuje na toruński koncert? - W Toruniu będzie o tyle ciekawie, że dołączy do nas angielski saksofonista Ray Dickaty. Będziemy mieli mocniejszą sekcję dętą, bo oprócz mnie na trąbce będzie jeszcze jego tenor sax. To jest człowiek z bogatą przeszłością - grał z plejadą zespołów rockowych, jak m.in. Spiritualized i Stereolab, koncertował też podobno nawet z Radiohead. Pomieszkuje teraz w Warszawie, gdzie prowadzi składy grające muzykę free typu Warsaw Improvisers Orchestra, więc specjalizuje się w brzmieniach mocno improwizowanych. Ray doda nam na pewno jakiegoś freejazzowego rozwichrzenia, a my musimy pracować nad tym, żeby nie wyszedł z tego niezły kocioł - opowiada Jachna.

21 lutego w toruńskiej Od Nowie usłyszymy zespół Marka Napiórkowskiego. Ten wybitny gitarzysta jazzowy zasłynął już w 2004 roku jako członek kwartetu Ścierański-Napiórkowski-Jakubek-Dąbrówka, swoistej supergrupy polskiego fusion. Później z powodzeniem rozpoczął karierę solową, która przyniosła mu do tej pory kilka płyt autorskich, sześć nominacji do Fryderyków, a także udział w realizacji ponad stu albumów innych wykonawców. Współpracował z artystami tak różnymi, jak Pat Metheny, Marcus Miller, Sugar Blue, Tomasz Stańko i Leszek Możdżer.

Polską część obecnej grupy Napiórkowskiego dopełnia kontrabasista Sławomir Kurkiewicz, znany na międzynarodowym rynku jazzowym jako członek The Marcin Wasilewski Trio, które wyewoluowało z tym bardziej znanego tam kwartetu Tomasza Stańki. Z Nowego Jorku do Torunia przyjedzie Manuel Valera - kubański pianista, od prawie dwóch dekad zamieszkały w największej metropolii USA. Z tego samego miasta pochodzi Clarence Penn, jeden z najbardziej rozchwytywanych perkusistów jazzowych za oceanem.

22 lutego usłyszymy zaś PGR - Projekt Grzegorza Rogali, jednego z najlepszych w Polsce puzonistów jazzowych. Ten absolwent berlińskiego Jazz Institut i dwukrotny stypendysta Berklee College of Music w Bostonie słynie z nasycania jazzu brzmieniami latynoskimi, klezmerskimi, a nawet rapem. Zespół oprócz Rogali tworzą jeszcze: niemiecki saksofonista Roman Ott, ukraiński perkusista Igor Hnydyn i szwedzki kontrabasista Anders Grop.

Również 22 lutego Jacek Pelc, jeden z czołowych polskich perkusistów, zaprezentuje program On the Road, który obejmuje wybrane utwory z jego płyt autorskich. Jego band uzupełnia: Maciej Sikała, znany ze współpracy z jazzowymi znakomitościami z kraju i zagranicy: od Ptaszyna i Karolaka po Kenny Wheelera albo Billy Harpera. Na scenie pojawi się także pianista Artur Jurek i Maurizio Rolli, włoski kontrabasista i gitarzysta basowy.