Wszystkich Świętych 2019. Torunianie, którzy odeszli w ostatnich 12 miesiącach

Historyk, znawca ustrojów totalitarnych
Urodził się 22 sierpnia 1935 r. w Warszawie. Studiował historię na uniwersytetach w Kazaniu i Moskwie. Habilitację uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim w 1968 r. Uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich historyków i znawcę ustrojów totalitarnych, którym poświęcił większość swojego dorobku. Jest m.in. autorem książek "Rzym a wspólnota faszystowska", "Szkoły nienawiści: historia faszyzmów europejskich 1919-1945", "Stulecie zagłady". Innym polem zainteresowań naukowych prof. Borejszy była historia XIX w., w tym Wielka Emigracja i powstanie styczniowe. W 2018 r. ukazała się jego ostatnia, autobiograficzna książka "Ostaniec, czyli ostatni świadek", w której wracał m.in. do trudnej historii własnej rodziny.
Prof. Borejsza pracował na UMK w latach 2004-2012, najpierw w Katedrze Stosunków Międzynarodowych, a następnie na Wydziale Politologii i Studiów Międzynarodowych.
Zmarł 28 lipca 2019 r. Miał 83 lata.

Matematyk, twórca Centrum Badań Nieliniowych im. J.P. Schaudera
Urodził się 5 kwietnia 1929 r. w Łodzi. Studia matematyczne ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. Naukowo zajmował się topologią oraz jej zastosowaniami w analizie nieliniowej i teorii równań różniczkowych. Był autorem wielu ważnych prac naukowych dotyczących m.in. nieskończenie wymiarowych kohomologii, twierdzenia Borsuka o antypodach, twierdzeń typu Lefschetza o punktach stałych, o stopniu topologicznym, o istotności odwzorowań oraz znaczących prac dotyczących metod topologicznych w równaniach różniczkowych, równaniach całkowych i w problemach minimaksowych. Jego monografia "Fixed Point Theory", napisana wspólnie z Jamesem Dugundji, cieszy się światową renomą, dotychczas była cytowana ponad 1000 razy.
Pracował w Instytucie Matematycznym PAN w Warszawie, założył pracownię Instytutu PAN w Sopocie, pracował także na Uniwersytecie Gdańskim, Warmińsko-Mazurskim, Uniwersytecie w Montrealu, a w latach 1956-1959 i 1991-1996 na toruńskim UMK. W trakcie pracy w Toruniu założył Centrum Badań Nieliniowych im. J.P. Schaudera oraz notowane na liście filadelfijskiej czasopismo "Topological Methods in Nonlinear Analysis".
Zmarł 5 marca 2019 r. Miał 89 lat.

Mikrobiolożka, wykładowczyni akademicka UMK
Urodziła się 27 grudnia 1934 r. w Toruniu. W 1966 r. rozpoczęła pracę na toruńskiej uczelni jako jedna z pierwszych asystentek prof. Edmunda Strzelczyka w utworzonym przez niego Zakładzie Mikrobiologii. Z Zakładem Mikrobiologii UMK związana była do 1995 r., kiedy przeszła na emeryturę. Zainteresowania naukowe dr Marii Kampert obejmowały wytwarzanie hormonów roślinnych, auksyn, giberelin, cytokinin przez mikroorganizmy związane z korzeniami drzew leśnych. Zapoczątkowane przez nią badania były kontynuowane przez młodszych pracowników Zakładu Mikrobiologii, który przez lata był uznawany za wiodący w rozwijaniu tych zagadnień, zyskując uznanie nie tylko w kraju, ale również za granicą, m.in. w Department of Agriculture (Oregon, USA) oraz koncernie farmaceutycznym Hoffman-La Roche&Co (Szwajcaria).
Zmarła 19 lutego 2019 r. Miała 84 lata.

Chemik, nauczyciel akademicki UMK
Urodził się 24 sierpnia 1935 r. w Skórczu. Studiował na toruńskiej uczelni, gdzie obronił także pracę doktorską napisaną pod kierunkiem prof. Antoniego Basińskiego. Habilitację uzyskał na podstawie pracy pt. "Katalizatory elektrochemicznego utleniania i redukcji dla ogniw paliwowych wodorowo-tlenowych z elektrolitem kwaśnym". Od 1981 r. przez sześć lat pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Chemii. W 1991 r. został profesorem nadzwyczajnym UMK. W latach 1993-1999 był prodziekanem Wydziału Chemii. Został uhonorowany m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz "Medalem za zasługi położone dla rozwoju Uczelni".
Zmarł 3 października 2019 r. Miał 84 lata.

Prawnik, dziekan Wydziału Prawa i Administracji UMK
Urodził się 3 stycznia 1917 r. w Strzegocicach. Tuż przed II wojną skończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r., następnie służył w Armii Krajowej. W 1944 r. został aresztowany przez NKWD, które osadziło go w łagrze w Stalinogorsku. Po zwolnieniu przedostał się na Zachód, gdzie wstąpił do II Korpusu. Do kraju wrócił w 1947 r. Do końca istnienia PRL przez swoją działalność w AK, służbę w Armii Andersa, kontakty z WiN i krytyczny stosunek wobec ustroju znajdował się w kręgu zainteresowań organów bezpieczeństwa. Z UMK związał się w 1971 r. - nauką zajął się po kilkuletniej pracy w przedsiębiorstwach handlu zagranicznego. Gdy w 1981 r., na fali przemian w Polsce przeprowadzono na toruńskiej uczelni pierwsze demokratyczne i wolne od nacisków politycznych wybory władz rektorskich i dziekańskich, prof. Łopuski został dziekanem Wydziału Prawa i Administracji. Ze stanowiska zrezygnował latem 1982 r., gdy władze stanu wojennego odwołały rektora Stanisława Dembińskiego. Na emeryturę przeszedł w 1986 r. Ostatnie lata życia spędził w Gdyni.
Był wybitnym znawcą prawa morskiego i prawa ubezpieczeń. Za swoją działalność otrzymał Order Virtuti Militari i Krzyż Walecznych. W 2010 r. IPN nadał profesorowi tytuł Kustosza Pamięci. Był także laureatem szczególnego wyróżnienia UMK Convallaria Copernicana, w 2017 r. dostał Medal Honorowy Prezydenta Miasta Torunia "Thorunium".
Zmarł 10 września 2019 r. Miał 102 lata.

Ekonomista, wykładowca akademicki UMK
Urodził się 29 października 1933 r. w Łubiance. Przez wiele lat związany z Wydziałem Nauk Ekonomicznych i Zarządzania UMK, w latach 1984-1992 kierował Zakładem Ekonomiki Pracy i Polityki Społecznej, a w 1992-2000 - Katedrą Gospodarowania Zasobami Pracy. W pracy naukowej koncentrował się na zagadnieniach polityki społecznej i rynku pracy, w tym gospodarowania zasobami pracy, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów regionalnych. Był członkiem licznych placówek naukowych, organizacji i stowarzyszeń, m.in. Komitetu Nauk o Pracy i Polityki Społecznej Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Za swój dorobek naukowy oraz pracę zawodową został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem im. prof. Wacława Szuberta.
Zmarł 12 listopada 2018 r. Miał 85 lat.

Historyk filozofii, bibliotekoznawca
Urodził się 2 marca 1925 r. w Wilnie. W 1945 r. wraz z innymi repatriantami dotarł do Torunia, gdzie rozpoczął studia na UMK, kształcił się też na Uniwersytecie Łódzkim. W 1949 r. zamieszkał w Toruniu na stałe, początkowo pracował w Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika, zaś od połowy 1950 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej UMK, gdzie zorganizował Oddział Informacji Naukowej BU UMK, i utworzył Pracownię Historii Fizyki.
Zmarł 5 lutego 2019 r. Miał 95 lat.

Historyk sztuki, badacz nowożytności i kultury wileńskiej
Urodził się 21 kwietnia 1937 r. w Kowalewie na Wileńszczyźnie. Opuścił ją tuż po wojnie; szkołę średnią skończył już w Giżycku, a studia w Instytucie Historii Sztuki UAM w Poznaniu. Na toruńskim UMK pracował od 1963 r. Jako wieloletni nauczyciel akademicki wykształcił wielu uczniów, był promotorem i recenzentem prac magisterskich, doktorskich i habilitacyjnych, redaktorem wielu wydawnictw. Bogaty dorobek naukowy dotyczy głównie architektury nowożytnej oraz życia artystycznego na Wileńszczyźnie. Poczesne miejsce zajmują w nim prace poświęcone Świętej Lipce, Wydziałowi Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, warmińskim sanktuariom pielgrzymkowym oraz projektowi pomnika Adama Mickiewicza w Wilnie.
Był kierownikiem Zakładu Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej oraz dyrektorem Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych UMK, przez wiele lat członek Senatu UMK i prezes Toruńskiego Oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki.
Zmarł 21 maja 2019 r. Miał 82 lata.

Teolog, wykładowca akademicki UMK
Urodził się 28 września 1980 r. w Zduńskiej Woli. W kapłaństwie przeżył 13 lat. Przez ostatnie lata był wykładowcą teologii dogmatycznej w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, a także pracował w Katedrze Historii Kościoła i Patrologii Wydziału Teologicznego UMK.
Zmarł 27 marca 2019 r. Miał 38 lat.

Ekonomista, wykładowca akademicki UMK i WSB
Urodził się 8 października 1944 w Młyniskach (były ZSRR). Pracował w Wyższej Szkole Bankowej w Toruniu na Wydziale Finansów i Zarządzania, przez prawie 40 lat wykładał również na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania UMK - gdzie był m.in. kierownikiem Katedry Marketingu i Zarządzania Agrobiznesem oraz Podyplomowego Studium Strategii Przedsiębiorstwa.
Za swoją działalność naukową, dydaktyczną, wychowawczą i organizatorską był wielokrotnie nagradzany, m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi.
Zmarł 1 października 2019 r. Miał 75 lat.

Filozof i etyk, wykładowca akademicki UMK
Urodził się 29 listopada 1928 r. w Poznaniu. W 1952 r. ukończył prawo na UMK, a w 1958 r. filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1965 r. uzyskał stopień doktora. Z toruńskim uniwersytetem był związany zawodowo w latach 1952-1959 oraz 1969-1991. W ciągu swojej kariery akademickiej wypromował kilkunastu doktorów z historii filozofii i etyki, wychował pokolenie uczonych, które wydatnie zaznaczyło swoją obecność we współczesnej polskiej filozofii. Był wieloletnim kierownikiem Zakładu Etyki oraz Katedry Filozofii i Myśli Społecznej UMK. Należał do Toruńskiego Towarzystwa Naukowego. Za swoją pracę w 1974 r. został wyróżniony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, w 1976 r. Złotym Krzyżem Zasługi, a w 1984 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał również Medal za zasługi położone dla rozwoju uczelni.
Zmarł 25 stycznia 2019 r. Miał 90 lat.

Anglistka, wykładowczyni akademicka
Urodziła się 7 listopada 1923 r. w Wilnie w rodzinie oficera armii polskiej, dzieciństwo spędziła na Wołyniu. W roku 1945 zamieszkała w Bydgoszczy, a krótko potem rozpoczęła studia z filologii angielskiej na UMK. Drugim kierunkiem jej studiów była filologia romańska, interesowała ją zwłaszcza literatura francuska, którą studiowała u prof. Zygmunta Czernego. Jeszcze na studiach podjęła na UMK pracę jako asystentka, a w 1951 r. jako lektorka języka angielskiego. Z UMK związana była do roku 1966. W tym samym roku rozpoczęła pracę starszego wykładowcy na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, wyrastając na jedną z najznamienitszych postaci łódzkiej anglistyki.
Zmarła 14 listopada 2018 r. Miała 95 lat

Matematyczka, wykładowczyni akademicka UMK
Urodziła się 2 września 1945 r. w Człuchowie. Z toruńskim uniwersytetem związana od 1968 r. - zaczęła wówczas pracę w Instytucie Matematyki UMK. W pracy zawodowej koncentrowała się na zagadnieniach związanych z szeroko rozumianą dydaktyką matematyki (była uczennicą profesora Leona Jeśmanowicza). W 1975 r. obroniła rozprawę doktorską "Kategoria obiektów kostkowych", jej promotorem był prof. Stanisław Balcerzyk. Kształciła studentów specjalności nauczycielskiej, dzieląc się z nimi swoją wiedzą i doświadczeniem. Oprócz świetnych i solidnych nauczycieli szkolnych wykształciła swoich akademickich następców - obecną kadrę Wydziału, zajmującą się przygotowaniem zawodowym przyszłych nauczycieli matematyki. W latach 1996-2001 była kierownikiem studium podyplomowego Nauczyciele Matematyki. Poświęcała wiele czasu popularyzacji matematyki. Była jednym z pomysłodawców znanego obecnie w regionie konkursu Liga Zadaniowa i inicjatorką współpracy pomiędzy CDN i WMiI.
W roku 2009 r. została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Zmarła 27 września 2019 r. Miała 74 lata.

Astronom, prof. UMK, nauczyciel akademicki
Urodził się 8 kwietnia 1953 r. w Bułgarii. Był absolwentem studiów astronomicznych na Uniwersytecie w Sofii i jednym z budowniczych obserwatorium astronomicznego na szczycie góry Rożen w Rodopach. W 2001 r. przeprowadził się do Torunia, gdzie podjął pracę w Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Naukowiec mówił biegle po polsku, wygłaszał wykłady w naszym języku. Był wybitnym znawcą spektroskopii gwiazdowej. Opublikował ponad 200 prac naukowych. W 2017 r. wziął udział w projekcie Jadwigi i Marka Czarneckich "Toruńczycy z Wyboru" - fotograficy przedstawiali w nim cudzoziemców, którzy zdecydowali się zamieszkać w Toruniu.
Zmarł 9 sierpnia 2019 r. Miał 66 lat.

Wykładowca akademicki, poeta
Urodził się 22 listopada 1945 r. w Bydgoszczy. W Toruniu ukończył studia polonistyczne - doktoryzował się, habilitował i uzyskał tytuł profesora. Kierował Zakładem Literatury Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego oraz Pracownią Badań Emigracji w Instytucie Literatury Polskiej UMK.
Był autorytetem dla wielu roczników studentów polonistyki. Jego wykłady cieszyły się przez lata potężną popularnością. Jako naukowiec zasłynął ze swoich prac, w których łączył akademicką analizę z żywiołem eseju. Do jego najważniejszych publikacji należą m.in. "Katastrofizm ocalający", "Urojona perspektywa", "Poezja ziemi", "Literatura złej chwili dziejowej", "Rzeczywistość trzecia". Znał się jak mało kto na literaturze emigracyjnej, działał w "Solidarności", stanowił centralną postać lokalnego światka poetyckiego. Powoływał co jakiś czas kolejne inicjatywy literackie, jak m.in. cykl spotkań "Maje Poetyckie", na którym bywali Ryszard Milczewski-Bruno i Edward Stachura. Później organizował "Zaduszki poetyckie". Jako poeta debiutował w 1970 r. tomem "Widziadła gorejące", choć dopiero wydany cztery lata później zbiór "Poeta w niebieskim kombinezonie roboczym" zwrócił na niego uwagę krytyki literackiej w Polsce. Jego bibliografię zamyka wydana w 2017 r. książka "Nieme i puste", która właściwie przeszła bez echa. W czerwcu 2006 r. Stanisław Śmigiel, legenda toruńskiej opozycji demokratycznej, ujawnił, że Janusz Kryszak przez ponad 20 lat współpracował z komunistyczną bezpieką. W tym czasie - jak twierdzi opozycjonista - donosił m.in. na swojego mistrza prof. Artura Hutnikiewicza. Pod pseudonimem "Krzysztof" był tajnym współpracownikiem przez 22 lata. Zwerbowano go w 1967 r., gdy był 22-letnim studentem filologii polskiej UMK. W 2006 r. zrezygnował z funkcji dyrektora Instytutu Literatury Polskiej UMK, a jesienią 2007 r. przeszedł na emeryturę i niemal zupełnie wycofał się z życia publicznego.
Zmarł 24 sierpnia 2019 r. Miał 73 lata.

Chemiczka, wykładowczyni akademicka UMK
Urodziła się 4 kwietnia 1930 r. w Wejherowie, gdzie ukończyła liceum ogólnokształcące. W 1950 r. rozpoczęła studia na UMK, a w 1962 r. pracę na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii. W Instytucie Chemii związała się z Zakładem Chemii Organicznej, gdzie pracowała do 1990 r. Dr Irena Uzarewicz zapisała się w pamięci jako zasłużony naukowiec i ceniony wykładowca. Za swoje osiągnięcia została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.
Zmarła 29 września 2019 r. Miała 89 lat.

Pracownik UMK, koszykarz, reprezentant Polski, działacz AZS UMK
Urodził się w Radomiu 17 marca 1945 r. Po zakończeniu wojny rodzina powróciła do Torunia. Absolwent IV Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu (1963 r.) Przez całe swoje życie był związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika, gdzie skończył chemię i następnie obronił pracę doktorską. Pracę na Wydziale Chemii UMK rozpoczął w 1968 r. W latach 1968-1970 był zatrudniony jako asystent w Katedrze Chemii Fizycznej, w latach 1970-1971 jako starszy asystent w Zakładzie Chemii Analitycznej, w latach 1972-1990 jako adiunkt w Zakładzie Technologii Chemicznej, a od 1990 r. jako starszy wykładowca w Zakładzie Chemii Środowiska i Ekoanalitycznej.
Wybitny koszykarz. Mierzył 196 cm, grał na pozycji środkowego, był czołowym strzelcem ekstraklasy koszykówki. W barwach AZS Toruń, czyli słynnych Twardych Pierników, występował w I lidze przez siedem sezonów. Zagrał łącznie w 135 spotkaniach, zdobywając 2247 pkt, czyli prawie 17 na mecz. W reprezentacji Polski zadebiutował podczas mistrzostw Europy U-18 w 1964 r. w Neapolu. W wieku 22 lat został powołany do seniorskiej reprezentacji na mistrzostwa świata w Urugwaju, gdzie z kadrą Polski wywalczył 5. miejsce.
Po zakończeniu kariery przez wiele lat pracował dla rozwoju sportu akademickiego w toruńskim AZS UMK. Przez trzy kadencje (w latach 1979-1985) stał na czele zarządu AZS UMK Toruń.
Zmarł 20 czerwca 2019. Miał 74 lata.

Lekarz psychiatra
Urodził się w 1949 r. Studiował na Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Doktor nauk medycznych. W latach 1983-1996 współtworzył lecznictwo odwykowe w Toruniu. Przez wiele lat był pracownikiem Wojewódzkiego Ośrodka Lecznictwa Psychiatrycznego w Toruniu. Od roku 1993 do 2007 kierował Fundacją na rzecz Wspierania w Rozwoju Dzieci z Uszkodzeniem Mózgu "Daj Szansę". W latach 2001-2015 pracował w Zakładzie Leczniczo-Opiekuńczym dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Raciążku. Był także wykładowcą - w latach 1993-2010 prowadził zajęcia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od roku 2002 zaangażował się w działania wspierające rodziców zastępczych i adopcyjnych oraz w rozwiązywanie problemów związanych ze szkodami poalkoholowymi u dzieci (FASD). Założyciel Pracowni Edukacyjnej - Aksjomat.
Zmarł 24 listopada 2018 r. Miał 69 lat.

Lekarka
Urodziła się w 1927 r. Była lekarzem stomatologiem. Zaangażowała się szczególnie w pracę z niepełnosprawnymi, zainicjowała w stomatologii zabiegi w znieczuleniu ogólnym z anestezjologiem, głównie w przypadku leczenia dzieci z uszkodzeniami mózgu.
Zmarła 2 lutego 2019. Miała 92 lata.

Lekarka
Urodziła się 1941 r. Medycynę skończyła na Akademii Medycznej w Gdańsku. Była pediatrą, specjalistką od chorób płuc. Przez wiele lat pełniła funkcję zastępcy dyrektora do spraw opieki zdrowotnej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego na Bielanach, a w późniejszym okresie zastępcy dyrektora do spraw lecznictwa Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego w Toruniu.
Zmarła 26 listopada 2018 r. Miała 77 lat.

Lekarz
Wieloletni ordynator Oddziału Gruźlicy i Chorób Płuc Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Toruniu. Zmarł 10 stycznia 2019 r. Miał 85 lat.

Były szef Urzędu Ochrony Państwa i Agencji Wywiadu
Urodził się 1 lipca 1959 r. w Bydgoszczy. Skończył prawo na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W czasie studiów i tuż po nich angażował się w działalność opozycyjną, w latach 1980-81 był przewodniczącym Niezależnego Zrzeszenia Studentów.
Jedna z najważniejszych postaci służb specjalnych III RP. W grupie dawnych działaczy opozycji zajmował się likwidacją i weryfikacją komunistycznej SB, a potem w jej miejsce tworzył Urząd Ochrony Państwa. W latach 1990-1997 był szefem Delegatury UOP w Bydgoszczy. W listopadzie 1997 - po zwycięstwie wyborczym prawicowej AWS - awansował na stanowisko szefa UOP, którym kierował do października 2001 r. W trakcie kampanii prezydenckiej w 2000 r. wziął udział w akcji lustracyjnej, która miała dyskredytować prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Wszedł w ostry konflikt z ministrem sprawiedliwości Lechem Kaczyńskim, który oskarżał UOP o polityczne zaangażowanie przeciwko niektórym ministrom rządu. Gdy w 2001 r. władzę przejęła lewica, Nowek podał się do dymisji, protestując przeciwko likwidacji UOP. Stracił stanowisko i stał się nieformalnym rzecznikiem kilkuset funkcjonariuszy zwolnionych z UOP w ramach politycznej czystki. W 2004 r. zostali oni przywróceni do pracy - wygrali sprawę przed Trybunałem Konstytucyjnym. W pierwszym rządzie PiS (2005-2007) Nowek został szefem Agencji Wywiadu i awansował na generała. Dystansował się jednak od politycznego zaangażowania ówczesnych służb kierowanych przez Mariusza Kamińskiego (CBA) i Bogdana Święczkowskiego (ABW). Byli też zwolennikami wyjaśnienia sprawy "polskiego więzienia CIA" w Starych Kiejkutach. Szefem AW Nowek był jeszcze przez rok rządów PO-PSL. Odszedł w 2008 r. W styczniu 2010 r. prezydent Lech Kaczyński mianował go wiceszefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Po wyborach, które wygrał Bronisław Komorowski, Nowek stracił stanowisko w BBN. Przez ostatnie lata gen. Nowek nie angażował się politycznie. Miał krytyczny stosunek do wprowadzonej przez PiS "dezubekizacji" oficerów. Razem z pozostałymi szefami służb z lat 1990-2015 brał udział w pracach fundacji pomocy byłym funkcjonariuszom UOP. Angażował się lokalnie w samorządzie woj. kujawsko-pomorskiego. W 2016 r. został powołany do wojewódzkiej rady do spraw działaczy opozycji i osób represjonowanych, której był przewodniczącym.
Zmarł 17 czerwca 2019. Miał 59 lat.

Działacz opozycji demokratycznej
Był jednym z założycieli "Solidarności" w zakładach Predom-Metron w Toruniu - tam pracował jako kontroler jakości. Działacz Związku Młodzieży Demokratycznej. "O dziesięć lat młodszego Krzysia zapamiętałem z działalności w Toruńskim Komitecie Obrony Więzionych za Przekonania. Potem, w mroźny poranek 14 grudnia 1981 r. spotkaliśmy się skuci kajdankami w więźniarce zdążającej z aresztu przy Wałach gen. Sikorskiego do więzienia w Potulicach" - wspominał go opozycjonista z czasów PRL i późniejszy wicemarszałek Senatu Jan Wyrowiński. Po wyjściu z ośrodka dla internowanych Krzysztof Grygiel 11 lutego 1982 r. nie zaprzestał działalności opozycyjnej. Zasłynął, gdy wraz z dwoma kolegami umieścił flagę "Solidarności" na kłodzie drewna i puścił Wisłą przez Toruń. Został za to skazany przez Kolegium Orzekające na 2 miesiące więzienia. 21 maja 1982 r. uniewinniony i ponownie internowany, tym razem w Strzebielinku. W października tego roku brał udział w głodówce protestacyjnej przeciw delegalizacji "Solidarności". Z internowania wyszedł 17 listopada 1982 r. i znów zaangażował się w działalność opozycyjną. Po zabójstwie ks. Jerzego Popiełuszki był jednym z założycieli Społecznego Stowarzyszenia Obrony Praw Człowieka w Toruniu. W 1985 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.
Zmarł w USA na początku października br. Miał 61 lat.

Twórca TAT Electronik, koszykarz i golfista
Firma TAT Electronik, którą założył w 1960 r. i przez lata stał na jej czele, produkowała sprzęt elektroakustyczny używany przede wszystkim w obiektach kościelnych i obsługujący uroczystości i wydarzenia kościelne - całe zestawy nagłaśniające znajdują się w świątyniach, m.in. we Francji, Danii, Włoszech, na Ukrainie, Białorusi i Litwie. TAT Electronik wyspecjalizował się w instalacjach cyfrowych organów kościelnych, nagłośnień i prospektów piszczałkowych. Współpracuje z holenderskimi firmami Johannus i Content, jest ich autoryzowanym przedstawicielem na Polskę i Europę Wschodnią. Tadeusz Tlałka to świetny koszykarz, grał w pierwszoligowych zespołach: Pomorzaninie i AZS Toruń. Z Pomorzaninem awansował do pierwszej ligi. W drużynie Twardych Pierników, czyli AZS, występował od 1959 do 1961 r. Wcześniej reprezentował też barwy Kolejarza Toruń. Oprócz koszykówki pasjonował się golfem. Założył Stowarzyszenie Golfa i Fortyfikacji w Toruniu, a na początku XXI w. stworzył w naszym mieście profesjonalne pole golfowe Tatfort przy ul. Kociewskiej. W 2008 r. Polski Związek Golfa przyznał mu swoje najważniejsze odznaczenie - Drivera za wyjątkowy wkład w popularyzację i promocję tej dyscypliny. Otrzymał też odznakę "Za zasługi dla sportu" od ministra sportu i turystyki Mirosława Drzewieckiego.
Zmarł 18 września 2019 r. Miał 89 lat.

Była dyrektor Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku
Urodziła się 1 stycznia 1940 r. we Włocławku. Była absolwentką Liceum im. Marii Konopnickiej we Włocławku oraz Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1975 r. otrzymała tytuł doktora nauk humanistycznych.
W 1966 r. została zatrudniona w Muzeum Kujawskim we Włocławku na stanowisku asystenta muzealnego, obejmując prowadzenie Działu Historycznego. W latach 1975-1979 pracowała na stanowisku starszego inspektora wojewódzkiego w wydziale kultury i sztuki Urzędu Wojewódzkiego we Włocławku. W latach 1980-1991 była kierownikiem Muzeum Historii Włocławka. Od 1 lipca 1991 r. do 31 marca 2008 r. piastowała stanowisko dyrektora Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.
Wielokrotnie nagradzana za pracę zawodową i społeczną: w 1974 r. odznaką "Zasłużony Działacz Kultury", w 1981 r. srebrną odznaką "Zasłużony dla województwa włocławskiego", w 1986 r. złotą odznaką "Za Opiekę nad Zabytkami", w 1988 r. "Złotym Krzyżem Zasługi", w 1999 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i w 2008 r. Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis".
Zmarła 22 września 2019 r. Miała 79 lat.

Architekt
Pochodził z Bielska pod Kowalewem Pomorskim, w Kowalewie chodził do podstawówki, którą ukończył w 1957 r. Absolwent Technikum Budowlanego w Toruniu. Dyplom z architektury uzyskał w 1968 r na Politechnice Gdańskiej. Przez pięć lat zatrudniony przy budowie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu - był kierownikiem budowy rektoratu. W latach 1973-1990 pracował w Biurze Projektowo-Badawczym Budownictwa Ogólnego w toruńskim Miastoprojekcie na stanowisku starszego projektanta, a także kierownika zespołu i głównego projektanta. Po przemianach ustrojowych założył prywatną Autorską Pracownię Architektury. Jego zrealizowane w Toruniu projekty to m.in. lodowisko Tor-Tor, zaplecze Teatru Horzycy, kościół Matki Bożej Królowej Polski na Rubinkowie, kościół św. Antoniego na Wrzosach, gmach banku Millennium przy Szosie Chełmińskiej (dawniej Bank Gdański), osiedle Winnica. Był również członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich. Wyróżniony przez ministra kultury tytułem Architekt - Twórca. Wielokrotnie nagradzany: trzykrotnie przez Stowarzyszenie Architektów Polskich, pięciokrotnie przez prezydenta Torunia w ramach miejskiego konkursu "Obiekt Roku".
Zmarł 24 lipca 2019 r. Miał 75 lat.

Artysta graffiti, zasłużona postać toruńskiego środowiska hiphopowego
Urodził się 11 lutego 1980 r. i już w połowie lat 90. związał się z toruńskim środowiskiem hiphopowym. Od razu zaczął działać jako artysta graffiti. Kowalski od początku był ważną osobą w tym środowisku. Interesował się jeszcze breakdance'em i rapował - współtworzył toruński skład hiphopowy Rezydenci TSP. Ukrywał się pod pseudonimem "Plazma", choć niektórzy znali go także dzięki ksywkom "Kowi" i "Szkodnik". Jego projekty wykorzystywał w swoich spektaklach toruński Teatr Wiczy.
Do ostatnich swoich dni tworzył graffiti.
Zmarł 27 czerwca 2019 r. Miał 39 lat.

Działacz kultury studenckiej
Chociaż sam nie skończył żadnych studiów, niemal całe swoje toruńskie życie związał z kulturą studencką. Najpierw działał w Klubie Morskim, realizując swoje pasje żeglarskie, a później tworzył niezwykle popularne wśród żaków lokale - Baza działała przy jednym z akademików na Bielanach. Do nieco dojrzalszych odbiorców skierowany był zaś elitarny klub Dom. Jego najważniejszym przedsięwzięciem był Jazzgod, mieszczący się na rogu ul. Rabiańskiej i Kopernika. W weekendy klub organizował dyskoteki, a w środku tygodnia odbywały się tutaj koncerty, i to nie tylko jazzowe. Wraz z Michałem Ławniczakiem - wtedy jeszcze studentem, a dziś organizatorem koncertów i festiwali - stworzył cykl "Stop Trendy", który zapraszał do Torunia zespoły alternatywne. I tak w klubie na Rabiańskiej gościli m.in. Kristen, Old Time Radio, Mordy, Pink Freud, Pogodno, Mikołaj Trzaska. Później wpadł na pomysł, żeby jego knajpa nazywała się Bydgoszcz Kluczyki. W ten sposób chciał sprowokować wszystkich do dyskusji o lokalnych animozjach. Angażował się w coraz to nowe działania. Przez pięć lat pracował w toruńskim sztabie Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Był zapalonym brydżystą i żeglarzem. Przygotował także reggae'owy EuroSKart Festiwal w ruinach zamku krzyżackiego.
Kilka lat przed śmiercią zrezygnował z uprawiania biznesu w Polsce i wyjechał za chlebem do Francji.
Zmarł 4 czerwca 2019 r. w Orleanie. Miał 50 lat.

Lider zespołu Gribojedow, stomatolog
Gribojedow to swoista legenda toruńskiej sceny alternatywnej: 20 lat działalności, siedem nagranych płyt, wiele artystycznych wolt i poruszających występów, m.in. na Jazz Od Nowa Festival i ostatnim koncercie pamięci Grzegorza Ciechowskiego.
Muzycy Gribojedowa mówili o sobie, że są "wciąż w pół kroku pomiędzy debiutem a rutyną, pomiędzy undergroundem i lokalnym niebem". Brzmienia tradycyjnych instrumentów urozmaicali dźwiękami generowanymi przez syntezatory i samplery. Tworzyło się z tego niepowtarzalne połączenie transowej etniczności, czystej elektroniki i nieobliczalnej jazzowej improwizacji. Wasylkowski grał na gitarze i klawiszach, śpiewał, pisał teksty i komponował. Ostatni studyjny album "Nowotworzenie" nierozerwalnie związał z jego osobistą historią - siedem lat temu zachorował na ziarnicę złośliwą. Postanowił wspomóc finansowo walkę z rakiem i przekazać 20 proc. dochodu ze sprzedaży płyty na rzecz Fundacji Onkologicznej Alivia. Dzięki temu powstał unikatowy projekt łączący sztukę i pomoc innym. To również dzięki tej organizacji Wasylkowski znalazł wsparcie w walce z nowotworem. Artysta pokonał chorobę. 13 kwietnia 2019 r. z okazji Record Store Day w sieci ukazała się składanka "The Worst Off", która prezentuje najciekawsze kompozycje w dorobku grupy. Zespół miał w planach kolejne nagrania i koncerty, które przerwała nagła śmierć jego lidera.
Zmarł 28 maja 2019 r. Miał 45 lat.

Malarz, nauczyciel, twórca Plastycznego Teatru Symbolu
Urodził się 19 sierpnia 1955 r. Ukończył studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Brał udział w wielu środowiskowych i ogólnopolskich wystawach. W 1991 r. założył w Toruniu Plastyczny Teatr Symbolu. W swoich widowiskach nawiązywał do estetyki i filozofii średniowiecza. Spektakle przypominały dawne procesje, w których każdy gest i przedmiot ma silne znaczenie rytualne i symboliczne. Tworząc kolejne przedstawienia, sięgał do swojego malarstwa - były to utrzymane w bielach płótna wykończone u góry łukowatą deską. W ich powierzchnię wprowadzał proste symbole chrześcijańskie. Te obrazy wprowadził wraz z aktorami w przestrzeń ulic i kościołów - zawsze ciemnej, po zmroku. Toruńskie świątynie uważał za gotową scenografię. Z teatrem występował m.in. na festiwalach na poznańskiej Malcie, Sztuce Ulicy w Warszawie oraz przeglądach w Olsztynie, Łodzi i Tczewie.
Zmarł 23 października 2019 r. Miał 64 lata.

Pilot
Koledzy mówili na niego "Kwiatek", był pasjonatem lotnictwa. Urodził się w Toruniu, w miejscowym Aeroklubie Pomorskim rozpoczął swoją przygodę z samolotami. Ukończył też szkołę policyjną w Szczytnie i podjął służbę jako policjant komendy w Aleksandrowie Kujawskim. Umiejętności lotnicze szlifował w aeroklubie ziemi mazowieckiej w Płocku, gdzie uzyskał licencję pilota akrobacyjnego. Został też pilotem zawodowym w lotniczej służbie pożarniczej Lasów Państwowych. Wspierał prywatne Muzeum 303 im. ppłk. pil. Jana Zumbacha we wsi Napoleon niedaleko Częstochowy. Zginął w katastrofie lotniczej samolotu Mustang Mitget w województwie śląskim. Spoczął na cmentarzu przy ul. Poznańskiej w Toruniu.
Zmarł 31 maja 2019 r. Miał 40 lat.